Wczoraj, 5 grudnia, podczas gali na Zamku Królewskim w Warszawie, po raz dwudziesty siódmy wręczono Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, które cieszą się opinią najważniejszego wyróżnienia naukowego w Polsce. Nagrody odebrali czterej wybitni uczeni – nasz laureat programu START w dziedzinie biologii molekularnej z 2001 roku prof. Andrzej Dziembowski, a także profesorowie Andrzej Gałęski, Krzysztof Pachucki i Timothy Snyder.
Tegoroczne nagrody wręczyli laureatom prezes Fundacji prof. Maciej Żylicz oraz przewodniczący Rady Fundacji prof. Leon Gradoń. Każdy z laureatów otrzymał unikatową statuetkę zaprojektowaną i wykonaną przez artystę rzeźbiarza Ryszarda Kozłowskiego oraz nagrodę pieniężną w wysokości 200 tys. zł.
W uroczystości wzięło udział kilkaset osób, w tym przedstawiciele władz państwowych, naukowych oraz reprezentanci środowiska naukowego.
– Przez ostatnie 27 lat stale udoskonalaliśmy system oceny nominowanych do Nagrody FNP. Prestiż tej nagrody jest budowany dzięki świetnym laureatom, których wyłaniamy każdego roku – podkreślał prezes FNP prof. Maciej Żylicz.
– Laureaci Nagród uosabiają kryterium doskonałości naukowej. Wierzę, że w nadchodzących czasach będzie jeszcze więcej przestrzeni dla wolności badawczej dla takich naukowców, jak dzisiejsi laureaci, również dzięki pracom nad Konstytucją dla Nauki. Życzyłbym sobie, aby z roku na rok wybór laureatów był coraz trudniejszy, aby Fundacja dalej wybierała tych najlepszych z najlepszych – mówił podczas uroczystości Jarosław Gowin, wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego.
Nagrody Fundacji są przyznawane za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe, które przesuwają granice poznania i otwierają nowe perspektywy poznawcze, wnoszą wybitny wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy naszego kraju oraz zapewniają Polsce znaczące miejsce w podejmowaniu najbardziej ambitnych wyzwań współczesnego świata.
Nagroda Fundacji jest nagrodą indywidualną, przyznawaną w drodze konkursu w czterech obszarach: nauk o życiu i o Ziemi, nauk chemicznych i o materiałach, nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich oraz nauk humanistycznych i społecznych. Kandydatów do tego wyróżnienia zgłaszają wybitni przedstawiciele nauki zaproszeni imiennie przez Zarząd i Radę Fundacji. Rolę Kapituły konkursu pełni Rada Fundacji, która dokonuje wyboru laureatów na podstawie opinii niezależnych recenzentów i ekspertów – głównie z zagranicy – oceniających dorobek kandydatów.
Na zdjęciu od lewej: prof. Andrzej Dziembowski, prof. Krzysztof Pachucki, prof. Andrzej Gałęski, prof. Timothy Snyder. Fot. Paweł Kula.
Prof. Andrzej Dziembowski z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2018 w obszarze nauk o życiu i o Ziemi za wyjaśnienie funkcji kluczowych enzymów degradujących RNA, których zaburzenia prowadzą do stanów patologicznych. Dokonane odkrycia doprowadziły m.in. do zaproponowania nowego podejścia terapeutycznego w leczeniu nowotworu szpiku kostnego (szpiczaka).
Prof. Andrzej Gałęski z Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN w Łodzi otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2018 w obszarze nauk chemicznych i o materiałach za opracowanie nowego mechanizmu deformacji plastycznej polimerów. Dzięki pracom prof. Gałęskiego zaczęły powstawać superwytrzymałe tworzywa sztuczne, na jakie od lat czekał przemysł lotniczy i motoryzacyjny.
Prof. Krzysztof Pachucki z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2018 w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich za precyzyjne kwantowo-elektrodynamiczne obliczenia spektroskopowych parametrów lekkich atomów i cząsteczek. Osiągnięcia te są podstawą dokładnego wyznaczania fundamentalnych stałych fizycznych.
Prof. Timothy Snyder z Yale University otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2018 w obszarze nauk humanistycznych i społecznych za analizę mechanizmów polityczno-społecznych, które w XX wieku doprowadziły do konfliktów narodowościowych i ludobójstwa w Europie Środkowej. Badania prof. Snydera nadały nowy wymiar historii Europy Środkowej i Wschodniej w XX wieku.
Nagrody FNP są przyznawane od 1992 r. Grono laureatów, łącznie z tegorocznymi zdobywcami Nagrody, liczy już 99 osób. Są wśród nich tak wybitni profesorowie, jak m.in.: Tomasz Dietl, Andrzej Jajszczyk, Elżbieta Frąckowiak, Krzysztof Matyjaszewski, Karol Modzelewski, Karol Myśliwiec, Andrzej Paczkowski, Jadwiga Staniszkis, Jan Strelau, Jerzy Szacki, Andrzej Szczeklik, Piotr Sztompka, Andrzej Udalski, Anna Wierzbicka i Ewa Wipszycka.
Tegoroczną uroczystość wręczenia nagród poprowadził redaktor Krzysztof Michalski, popularyzator nauki.
Na zdjęciu: prof. Andrzej Dziembowski ze swoim zespołem podczas gali wręczenia Nagród FNP 2018.
Przeczytaj także: